Profesjonalne obuwie do koszykówki istnieje niemalże tyle czasu co sama dyscyplina sportowa, której korzenie sięgają 1891 roku. Pierwsze koszykarskie obuwie ujrzało światło dzienne na początku XX wieku. Nie każdy o tym wie, ale pierwszym producentem butów dla koszykarzy była amerykańska marka Converse.
Pierwszy model dla koszykarzy
Wspomnieliśmy już, że za pierwsze buty do koszykówki odpowiedzialna była firma Converse, która ponad sto lat temu wypuściła na rynek kultowy model All Stars. Znane dziś jako casualowe trampki obuwie zdobyło ogromną popularność po tym, jak amerykański brand zaprosił do współpracy popularnego w tamtych czasach koszykarza – Charlesa „Chucka” Taylora”.
adidas i Puma – koszykarscy konkurenci
adidas i Puma to producenci znani z odwiecznego konkurowania ze sobą. Oba brandy zyskały ogromne znaczenie w branży pod koniec lat 60. ubiegłego wieku. adidas w 1968 roku zaprezentował światu Pro Model, który charakteryzował się podwyższonym profilem cholewki i zabezpieczonym warstwą gumy przodem. Model ten nie zrobił oszałamiającej kariery. Jednak po roku firma założona przez Adolfa Dasslera wyprodukowała wersją z niską cholewkę. Chodzi oczywiście o legendarne Superstary, które stały się nieodłączną częścią historii adidasa.
Puma w odpowiedzi na produkty swojej konkurencji w tym samym roku wypuściła na rynek modele Suede, Basket oraz State. Wszystkie charakteryzowały się niską cholewką, a wykorzystanymi materiałami były zamsz oraz skóra licowa.
adidas postawił na dynamiczne działania na początku lat 70.. W 1971 roku po raz pierwszy firma zdecydowała się nawiązać współpracę z wybitnym sportowcem, w wyniku czego światło dzienne ujrzały buty sygnowane jego nazwiskiem. Sportowiec ten to Kareem Abdul-Jabbar, któremu zawdzięczamy model Jabbar.
Puma na tego rodzaju współpracę zdecydowała się dwa lata później. Firma Rudolfa Dasslera podpisała kontrakt z Waltem Frazierem, dzięki czemu na sklepowych półkach zawitał model Clyde.
Nike wkracza do gry
W 1964 roku w Stanach Zjednoczonych powstała kolejna firma zajmująca się produkcją sportowego obuwia i odzieży. Przedsiębiorstwo rozpoczęło działalność jako Blue Ribbon Sports, a po kilku latach zmieniło nazwę na Nike. Na przestrzeni lat zyskująca coraz większą sympatię klientów marka poszerzała swój asortyment o buty dedykowane różnym dyscyplinom sportowym. Pierwsze buty do koszykówki znalazło się w portfolio oregońskiego koncernu w 1972 roku. Wówczas do sprzedaży trafiły modele Bruin oraz Blazer, doskonale znane miłośnikom koszykarskiego obuwia do dnia dzisiejszego.
Buty do koszykówki w latach 70.
Poza modelami, o których już wspomnieliśmy, w latach 70. XX wieku na rynku pojawiły się takie buty do koszykówki jak Top Ten od adidasa. Model zadebiutował w 1979 roku i rozpoczął trend produkowania butów sportowych wyposażonych w miękką wyściółkę. Na przełomie lat 70. i 80. do głosu doszedł też Converse, który stworzył dla swoich fanów buty All Star Pro, z których chętnie korzystać Julius Erving.
Buty koszykarskie od mniej znanych producentów
Produkcją koszykarskiego obuwia zajęli się nie tylko giganci tacy jak adidas, Puma i Nike, ale również nieco mniej znani producenci. Firma Pony, znana głównie amerykańskim klientom, w tamtych czasach wypuściła między innymi model Top Star, na którego popularność wpłynął Spud Webb.
Nike jako czołowy producent butów do koszykówki
W 1982 roku Nike wypuściło na rynek model Air Force 1, który dziś stanowi obuwniczą legendę. Były to pierwsze koszykarskie buty, które oregoński koncern wyposażył w system amortyzujący Air. Na początku model ten wyprodukowano w wariancie high. Cholewka mid wyszła nieco później. W 1987 roku oregońscy projektanci stworzyli następcę pierwowzoru, czyli Air Force II. Serię zakończył model Air Force V, debiutujący w 1990 roku. Air Force 1 są dostępne na rynku od ponad 30 lat i obecnie chętnie korzystają z nich nie tylko koszykarze, ale przede wszystkim sympatycy streetwearu i miejskich trendów.
Lata 80. XX wieku – najważniejsze modele dla koszykarzy
W połowie lat 80. ubiegłego wieku wzrosło zainteresowanie koszykówką, co przełożyło się też na większą popularność obuwia przeznaczonego do uprawiania tej dyscypliny sportowej. Producenci zaczęli intensywnie konkurować między sobą, w wyniku czego rynek był zalewany kolejnymi premierami, w których poszczególne marki przedstawiały swoje nowe technologie i systemy.
W tym okresie buty do koszykówki stały się popularne nie tylko na koszykarskich parkietach, ale również na ulicach. adidas wydał bardzo fajny model Centennial, któremu w 1984 podarowano nową podeszwę i toebox. W 1985 roku do sklepu trafiły modele forum i Dacade. Rok później debiutowały: Attiude, Metro oraz Ecstasy. Olbrzymią ciekawostką w tej kategorii okazał się dla klientów model Adicolor H. adidas wypuścił te buty w 1985 roku i do każdej pary dołączał osiem markerów dzięki którym każdy mógł pomalować swoje obuwie w dowolny sposób.
W latach 80. nie dawał o sobie zapomnieć również Converse, który w 1986 roku wydał model Weapon, który można było zobaczyć na nogach Magica Johnsona czy Larry’ego Birda.
Puma w tym okresie dołączyła do swojej oferty modele Dallas i Slipstream. Jednak największą slawą cieszył się debiutujący w 1986 roku model Sky II, charakteryzujący się dwoma zapięciami na rzepy.
W latach 80. do wyścigu dołączył Reebok, wypuszczając model Pro Legacy, z którego korzystali między innymi Danny Ainge oraz Dennis Johnson.
Produkcję butów koszykarskich kontynuowało również Nike. W 1984 w ofercie oregońskiej marki zawitał model Vandal, który wyróżniał się od względem zastosowanych materiałów. Rok później do koszykarskich przedstawicieli Nike dołączyły modele Dynasty oraz Terminator. Co ciekawe, ten drugi stworzono specjalnie dla zespołu Georgetown Hoyas. Największym klasykiem tamtego okresu okazał się jednak model Dunk. W 1985 roku Nike podpisało kontrakt z Michaelem Jordanem, w wyniku którego stworzono linię koszykarskiego obuwia sygnowaną nazwiskiem jednego z najpopularniejszych zawodników w historii NBA.
